Kosmetyki naturalne – co to znaczy? Definicja i założenia

Kosmetyk naturalny w świetle prawa

Każdy kosmetyk przed wprowadzeniem do obrotu musi zostać odpowiednio przebadany pod względem mikrobiologicznym, oznakowany, a jego produkcja ściśle udokumentowana. Prawo nie reguluje jednak kwestii samego nazewnictwa „kosmetyku naturalnego”, czyli nie określa wymagań jakie musi spełnić produkt, aby można było go nazwać „naturalnym”. Europejski Komitet Ekspertów Produktów Kosmetycznych w 2000 r. utworzył co prawda wytyczne dla producentów oraz oznakowania kosmetyków naturalnych, jednak do dziś nie stanowią one obligatoryjnego prawa. Wytyczne nie są wiążące i dają producentom jedynie niezobowiązującą wskazówkę jak komponować naturalne produkty. Można więc uznać, że prawna definicja kosmetyku naturalnego nie istnieje.

Certyfikacja kosmetyków

Naprzeciw problemowi uporządkowania kwestii nazewnictwa przyszły rozwiązania w postaci prywatnych instytucji certyfikujących, które sprawdzają i nadają poszczególnym kosmetykom własne certyfikaty (posiadanie ich nie jest obowiązkowe dla wszystkich producentów). Potwierdzają one spełnienie szeregu wymagań co do naturalności stosowanych surowców, odpowiedniej jakości i sposobu produkcji.

Najbardziej popularnym certyfikatem jest standard COSMOS, który dzieli się na COSMOS Natural i COSMOS Organic. I tak na przykład według COSMOS Organic, kosmetyk musi posiadać minimum 95% składników pochodzących z ekologicznych upraw. To tylko jeden z przykładów, bo dla tego certyfikatu istnieje mnóstwo innych wytycznych, których należy przestrzegać.

Istnieje wielu producentów, którzy komponują swoje kosmetyki przy zastosowaniu najlepszych możliwych surowców naturalnych z jednoczesnym zachowaniem wysokich standardów produkcji, ale nie posiadają certyfikatów naturalności, pomimo tego, iż spełniają (lub nawet przerastają) ich wymagania. Powód? Formalna procedura certyfikacji produktu jest bardzo kosztowna. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest analizowanie składów INCI na opakowaniach sprawdzonych i wiarygodnych marek kosmetyków.

Składniki kosmetyków naturalnych

Naturalne kosmetyki mogą składać się w całości lub większej części ze składników pochodzenia naturalnego, jednak żeby kosmetyk mógł być zastosowany na ciało lub włosy musi przejść przemianę, czyli pewnego rodzaju obróbkę np. tłoczenie na zimno olejów z roślinnych ziaren. Oleje, wody kwiatowe, masło shea to przykłady produktów, które są w 100% pochodzenia naturalnego i zazwyczaj mają 1 lub 2 składniki w swoim INCI.

Przykłady:

• INCI: Rosa Damascena Flower Water, Leuconostoc/Radish Root Ferment Filtrateco oznacza: Hydrolat z kwiatów róży damasceńskiej, ekologiczny koncentrat z rzodkwi
• INCI: Simmondsia Chinensis (Jojoba) Seed Oilco oznacza: Olej jojoba

Producenci kosmetyków coraz częściej podają dodatkowo na opakowaniach ilość składników naturalnych, które zostały użyte w recepturze np. 99% składników pochodzenia naturalnego. Jeśli na opakowaniu zobaczysz deklarację naturalności powyżej 95% w górę, jest to bardzo dobry wynik.

Składniki organiczne – czyli jakie?

Składniki organiczne to takie, które pochodzą z ekologicznych upraw lub dzikich zbiorów zgodnie z prawem krajowym lub równoważnymi wytycznymi międzynarodowymi. Szczegółowej definicji możne dostarczyć norma ISO 16128-2:2017. Coraz częściej na opakowaniach produktów pojawiają się także indeksy, wskaźniki procentowe organiczności danego kosmetyku. Norma ISO pozwala też ograniczyć zjawisko greenwashingu.

Dlatego też każdy surowiec organiczny będzie również naturalnym, ale nie każdy surowiec naturalny będzie również organicznym.

Z czego może składać się kosmetyk naturalny?

• substancje pozyskiwane z mórz i oceanów np. algi, sole
• substancje roślinne, wszelkiego rodzaju estry, ekstrakty, oleje, hydrolaty, esencje, wyciągi
• substancje otrzymywane od żywych zwierząt: mleko, miód, propolis, mleczko pszczele, wosk, lanolina,
• nieorganiczne sole i tlenki otrzymane z minerałów,
• naturalne olejki eteryczne oraz ich frakcje, pełnią rolę zapachową oraz antyseptyczną
• barwniki naturalne tj. CI 75100 – CI 77947
• estry pochodzenia naturalnego, czyli emolienty
• emulgatory naturalne: estry poliglicerolu, sacharozy, poliglukozydy, alkilowane)
• substancje konsystencjotwórcze, pochodzenia naturalnego: guma ksantanowa, skrobia, celuloza
• konserwanty, które chemicznie są bardzo podobne do tych naturalnych. Są to m.in. kwas sorbowy oraz jego sole, alkohol
• benzylowy, kwas benzoesowy i jego sole, ester etylowy, kwas salicylowy wraz z swoimi solami
• hydrolizaty protein oraz produkty poddane fermentacji, czyli substancje aktywne

Czego nie powinny zawierać kosmetyki naturalne?

Kosmetyki naturalne nie powinny zawierać w swoim składzie sztucznych konserwantów, syntetycznych barwników, substancji ropopochodnych czy silikonów. Są to zwroty bardzo ogólnie i niewiele z nich wynika, dlatego poniżej mała ściąga na co zwracać uwagę przy czytaniu składu INCI na opakowaniach, czego powinniśmy unikać:

Sztucznych konserwantów m.in. parabenów, formaldehydu, donorów formaldehydu
INCI: wszystkie z końcówką-paraben, Formaldehyde, DMDM Hydantoin, 2-Bromo-2-nitropropane-1,3-diol, Metyloisotiasolinon, Diazolidinyl Urea Imidazolidinyl Urea, 5-Bromo-5-nitro-1,3-dioxane, Quanternium-15, Phenoxyethanolu

Barwników syntetycznych
INCI: Rozpoczynające się od CI …..
wyjątek: naturalne są tylko CI 75100 – CI 77947

Oleju mineralnego, wazeliny, parafiny
INCI: Mineral Oil, Paraffinum Liquidum, Paraffin, Isoparaffin, Petroleum, Cera Microcristallina, Vaseline

Glikolu propylenowego i innego rodzaju glikoli
INCI: Propylene Glycol, Butylene Glycol

PEG – ów
INCI: PEG (glikol polietylenowy) i PPG (glikol polipropylenowy)

Silikonów
INCI: Dimethicone, Trimethicone oraz inne *methicone, Cyclohexasiloxane, Cyclopentasiloxane, Trimethylsiloxysilicate, Cyclopentasiloxane